Психопаттың өтірігі:
қай өтірікке сенгіміз келеді?
қай өтірікке сенгіміз келеді?
Кейбір адамдардың басқаларға қарағанда өтірікті шебер айта алатыны анық. Бұл тек макиавеллистер мен манипуляторлардың табиғи қабілеттері жоғары болғандықтан ғана емес, сонымен қатар олардың тәжірибесі де мол. Дәлелденгендей, адам неғұрлым көп өтірік айтса, соғұрлым ол бұл істе шебер бола түседі.
Әлемде алаяқтар көп, тіпті алаяқтар мен манипуляторлардың табыстылығы бойынша өзіндік рейтинг те жүргізіледі. Ең танымалдары туралы кітаптар жазылып, фильмдер мен телесериалдар түсіріледі. Назар аударыңыз: олар сирек жағдайда қарапайым кісі өлтірушілер немесе маньяктар болады.
Әлемде алаяқтар көп, тіпті алаяқтар мен манипуляторлардың табыстылығы бойынша өзіндік рейтинг те жүргізіледі. Ең танымалдары туралы кітаптар жазылып, фильмдер мен телесериалдар түсіріледі. Назар аударыңыз: олар сирек жағдайда қарапайым кісі өлтірушілер немесе маньяктар болады.
Әлемдегі ең танымал алаяқтардың бірі Фрэнк Абигнейл айтқандай: «Адамды өлтіру үшін көп ақылдың қажеті жоқ, ал оны үлкен ақшаға алдау үшін ақыл мен ептілік керек».Фрэнк Абигнейл – шынымен де көп қырлы алаяқ, оның өмірі әртүрлі оқиғаларға толы. Оның өмірбаяны негізінде Стивен Спилберг 2002 жылы Леонардо Ди Каприоның басты рөлде ойнауымен «Мені ұста, егер қолынан келсе» атты детективтік трагикомедия түсірді. Абигнейл бүкіл саналы өмірін түрлі алаяқтықпен айналысуға арнады. Жақында оған 70 жас толды, қазір Фрэнк ФБР академиясында білім алушыларға дәріс оқиды, сондай-ақ әлемдегі ірі корпорациялар мен мемлекеттік құрылымдарға корпоративтік алаяқтық мәселелері бойынша кеңес береді.
Абигнейл бай отбасында өсті. Алғашында ол әкесінің есепшотынан ірі сомаларды алып, оны алдай бастады, кейін чектерді қолдан жасауды кәсіби түрде қолға алды. Оның айтуынша, мұны ол «спорттық қызығушылық» үшін істеген. Біраз уақыт Абигнейл өз шеберлігін шыңдап, көп ұзамай түрлі құжаттарды қолдан жасаудың мықты маманы болды. Фрэнкте технологиялардан бөлек, кез келген алаяқ үшін маңызды төрт қасиет болды: өткір ақыл, жақсы жады, зеректік және адамдарды баурап алу қабілеті.
23 жасында Фрэнк Абигнейл Pan American авиакомпаниясының жабдықтау бөлімінің басшысына өзін жас ұшқыш ретінде таныстырып, формасы ұрланғаны туралы ойдан шығарылған әсерлі әңгіме айтып берді. Жанашыр басшы оның сөзіне сеніп, алаяққа ұшқыштың жаңа киім жиынтығын берді, осылайша оны жұмыстан шығудан «құтқарып» қалды. Ұшқыштардың өмірі мен авиакомпанияның қызметін тереңірек түсіну үшін Фрэнк барларда нағыз қызметкерлердің әңгімелерін мұқият тыңдап, баспасөз хатшыларымен журналист болып танысып, әңгімелесті. Нәтижесінде, ол бірнеше жыл бойы жалған құжаттар арқылы АҚШ-тың ең ірі авиакомпаниясы Pan American-да ұшқыш ретінде тіркелді. Осы кезеңде Фрэнк ұшқыштар кабинасында миллион мильден астам жол жүріп, жиырмадан аса елде болды. Әрине, ол штурвалға отырмады – барлық міндеттерді екінші ұшқыш орындады. Фрэнк бұл міндеттен рейске отырар алдында аздап ішімдік ішу арқылы жалтарды, өйткені қанында алкоголь бар ұшқышты ұшақты басқаруға жібермейтін еді.
Абигнейл бай отбасында өсті. Алғашында ол әкесінің есепшотынан ірі сомаларды алып, оны алдай бастады, кейін чектерді қолдан жасауды кәсіби түрде қолға алды. Оның айтуынша, мұны ол «спорттық қызығушылық» үшін істеген. Біраз уақыт Абигнейл өз шеберлігін шыңдап, көп ұзамай түрлі құжаттарды қолдан жасаудың мықты маманы болды. Фрэнкте технологиялардан бөлек, кез келген алаяқ үшін маңызды төрт қасиет болды: өткір ақыл, жақсы жады, зеректік және адамдарды баурап алу қабілеті.
23 жасында Фрэнк Абигнейл Pan American авиакомпаниясының жабдықтау бөлімінің басшысына өзін жас ұшқыш ретінде таныстырып, формасы ұрланғаны туралы ойдан шығарылған әсерлі әңгіме айтып берді. Жанашыр басшы оның сөзіне сеніп, алаяққа ұшқыштың жаңа киім жиынтығын берді, осылайша оны жұмыстан шығудан «құтқарып» қалды. Ұшқыштардың өмірі мен авиакомпанияның қызметін тереңірек түсіну үшін Фрэнк барларда нағыз қызметкерлердің әңгімелерін мұқият тыңдап, баспасөз хатшыларымен журналист болып танысып, әңгімелесті. Нәтижесінде, ол бірнеше жыл бойы жалған құжаттар арқылы АҚШ-тың ең ірі авиакомпаниясы Pan American-да ұшқыш ретінде тіркелді. Осы кезеңде Фрэнк ұшқыштар кабинасында миллион мильден астам жол жүріп, жиырмадан аса елде болды. Әрине, ол штурвалға отырмады – барлық міндеттерді екінші ұшқыш орындады. Фрэнк бұл міндеттен рейске отырар алдында аздап ішімдік ішу арқылы жалтарды, өйткені қанында алкоголь бар ұшқышты ұшақты басқаруға жібермейтін еді.
Фрэнк Абигнейл
Американдық құжаттар қауіпсіздігі саласындағы сарапшы, 1960-жылдары жасаған батыл қылмыстарымен әйгілі болған.
Бұдан соң ол жалған құжат жасап, Бригам Янг университетінде әлеуметтану пәнінің оқытушысы болып орналасты. Бұл университет беделді дегенге жарамаса да, Абигнейл бір жыл бойы сабақ беріп, тіпті студенттерден жақсы пікір алды.
Кейін Джорджия штатындағы ауруханалардың бірінде бас педиатр болып жұмыс істеді. Бұл кезеңде ол өзін полициядан жасырып, Фрэнк Коннерс деген есіммен жүрді. Дәрігер болуы күтпеген жерден орын алды: ұшу кезінде полиция қуып жетпес үшін, тұрғын үйге тіркелу кезінде өзін ұшқыш емес, дәрігер деп жазып алды. Шын мәнінде дәрігер болып жұмыс істейтін көршісінің көмегімен ауруханаға орналасты.
Абигнейл бір жерде ұзақ отырмайтын: үнемі жаңа тұлғаға еніп, тұрақ пен кәсіп ауыстырып отырды. Ол кино продюсері, АҚШ тарихы профессоры (Францияда), тіпті CIA-ның құпия бөлімінің агенті ретінде де жұмыс істеді.
1969 жылы Францияда қолға түсті. Алты айды Франция түрмесінде, тағы алты айды Швецияда өткізгеннен кейін АҚШ-қа қайтарылды. Мұнда оған 12 жылға соттады, бірақ тек 4 жыл отырды. Себебі ФБР оған өзге алаяқтарды ұстауға көмектесетін болса, мерзімін қысқартатынын уәде етті.
Кейін Джорджия штатындағы ауруханалардың бірінде бас педиатр болып жұмыс істеді. Бұл кезеңде ол өзін полициядан жасырып, Фрэнк Коннерс деген есіммен жүрді. Дәрігер болуы күтпеген жерден орын алды: ұшу кезінде полиция қуып жетпес үшін, тұрғын үйге тіркелу кезінде өзін ұшқыш емес, дәрігер деп жазып алды. Шын мәнінде дәрігер болып жұмыс істейтін көршісінің көмегімен ауруханаға орналасты.
Абигнейл бір жерде ұзақ отырмайтын: үнемі жаңа тұлғаға еніп, тұрақ пен кәсіп ауыстырып отырды. Ол кино продюсері, АҚШ тарихы профессоры (Францияда), тіпті CIA-ның құпия бөлімінің агенті ретінде де жұмыс істеді.
1969 жылы Францияда қолға түсті. Алты айды Франция түрмесінде, тағы алты айды Швецияда өткізгеннен кейін АҚШ-қа қайтарылды. Мұнда оған 12 жылға соттады, бірақ тек 4 жыл отырды. Себебі ФБР оған өзге алаяқтарды ұстауға көмектесетін болса, мерзімін қысқартатынын уәде етті.
Профайлинг, нейротехнология және өтірікті анықтау бойынша қызықты әрі пайдалы ақпараттар осында
